Giáo dục giới tính: Đã đến lúc gia đình và nhà trường cần bắt tay nhau

Giáo dục giới tính vẫn còn là câu chuyện bỏ ngỏ ở Việt Nam. Nhiều trẻ em vị thành niên không được dạy kiến thức thiết yếu về tuổi dậy thì, sức khỏe sinh sản và tình dục. Vậy nguyên nhân do đâu?

Khi con người bước vào tuổi dậy thì, họ sẽ bắt đầu tò mò về sự thay đổi của cơ thể. Thanh, thiếu niên trong độ tuổi 10-17 thường có rất nhiều thắc mắc về tuổi dậy thì, tình dục và sức khỏe sinh sản nhưng không được giải đáp. Nguyên nhân đến từ sự thiếu kiến thức và tâm lý cổ hủ của cha mẹ và sự thiếu trách nhiệm trong giáo dục giới tính của nhà trường.

Gia đình và nhà trường: Nơi gần gũi nhất với trẻ nhưng lại không dạy được điều thầm kín

1. Cha mẹ thiếu hiểu biết và mang tâm lý e ngại

Trên thực tế, chủ đề liên quan tới giới tính và sức khỏe sinh sản luôn bị lảng tránh trong các gia đình Việt. Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới từng công bố kết quả của một khảo sát cho thấy chỉ có hơn một nửa (62,1%) phụ huynh tham gia khảo sát cho biết đã từng trao đổi với con cái tuổi dậy thì về chuyện dậy thì và tình dục.

Đây là điều đáng lo ngại bởi vì cũng còn rất nhiều thanh, thiếu niên trong độ tuổi mới lớn không được trang bị kiến thức giới tính. Có một số nguyên nhân phổ biến khiến cha mẹ “ngại” nói về chuyện giới tinh với con cái bao gồm:

• Tâm lý cổ hủ, cho rằng giáo dục giới tính là “vẽ đường cho hươu chạy” khiến con mình hư hỏng sớm. Trong khi cha mẹ ở các quốc gia theo tư tưởng hiện đại có thể thoải mái nói với con về cách sử dụng bao cao su thì một bộ phận phụ huynh Việt lại lảng tránh điều đó và cho là không cần thiết. 
• Thiếu kiến thức giới tính: Nhiều người trưởng thành không có hiểu biết rộng rãi về vấn đề giới tính, tình dục mà chỉ có kinh nghiệm mang tính cá nhân. Bản thân họ khi ở độ tuổi dậy thì cũng không được dạy kiến thức giới tính đầy đủ, chính xác. Đó là lý do những bậc cha mẹ này không thể giải đáp thắc mắc của con trẻ về giới tính.

Giáo dục giới tính cần đi từ gia đình ra xã hội

• Không biết cách truyền đạt: Một số phụ huynh tuy có hiểu biết về giáo dục giới tính nhưng lại không biết cách truyền đạt. Họ không biết làm thế nào để biến những kiến thức của mình thành điều dễ hiểu theo độ tuổi của con cái. 

2. Nhà trường thiếu trách nhiệm 

Ngoài gia đình thì nhà trường là nơi gần gũi nhất với trẻ em vị thành niên. Ngày nay, có nhiều trường học đã đưa giáo dục giới tính vào chương trình ngoại khóa nhưng chỉ dừng ở mức sơ bộ, không cung cấp đầy đủ kiến thức.

Những giờ học giáo dục giới tính ở trường có tần suất rất thấp, học sinh chưa kịp ghi nhớ và đặt câu hỏi thì đã kết thúc. Các giáo viên dạy kiến thức giới tính thì không biết cách làm giờ học sinh động, thoải mái và có tính tương tác hơn với học sinh. Đã có nhiều trường học vì học sinh trong độ tuổi mới lớn trêu chọc vài câu đã khiến giáo viên đỏ mặt, giờ học về giới tính phải tạm dừng.

Nhà trường có trách nhiệm không nhỏ trong việc dạy kiến thức giới tính

Tại sao các trường học ở những nước phát triển có thể cầm cả bao cao su cho nam giới vào lớp để minh họa còn trường học ở Việt Nam thì không? Có lẽ trường học nước ta vẫn chưa thực sự nghiêm túc với việc dạy kiến thức giới tính và còn thiếu trách nhiệm khi giáo dục về chủ đề này.

Có thể thấy, dù là những nơi gần gũi, thân cận nhất với trẻ em vị thành niên nhưng nhiều trường học và gia đình vẫn chưa làm đủ chức trách trong việc giáo dục giới tính. Giải pháp nào để việc dạy về tuổi dậy thì, tình dục và sức khỏe sinh sản cho thanh, thiếu niên trở nên dễ dàng hơn?

Gia đình và nhà trường cần bắt tay nhau trong giáo dục giới tính

Không có phương pháp nào tốt hơn việc nhà trường và gia đình cùng nhau xây dựng môi trường giáo dục giới tính lành mạnh cho trẻ em. Các thầy, cô giáo cần có sự tương tác với cha mẹ của học sinh để trao đổi về chuyện dạy kiến thức giới tính.

Ví dụ: Hôm nay nhà trường đã dạy các em học sinh về dấu hiệu tuổi dậy thì ở nam và nữ thì cha mẹ các em cũng cần nắm được thông tin này. Khi đó, phụ huynh có thể chú ý hơn đến những thay đổi về tâm, sinh lý của con cái xem quá trình dậy thì của con đã đi tới bước nào? Ngoài ra, cha mẹ cũng chuẩn bị tâm lý sẵn sàng để giải đáp câu hỏi về giới tính của con cái mà không bị bất ngờ.

Phụ huynh và giáo viên cần thường xuyên trao đổi về việc dạy kiến thức giới tính cho trẻ em

Sự liên kết giữa nhà trường và gia đình phương pháp giáo dục giới tính hiệu quả. Không chỉ giúp trẻ trang bị kiến thức đầy đủ, chính xác về cơ thể mà còn tạo ra vùng an toàn cho trẻ trưởng thành một cách lành mạnh. Nếu không có sự hỗ trợ và theo dõi sát sao từ gia đình và nhà trường thì thanh, thiếu niên có thể sẽ phải đối mặt với các rủi ro như: mang thai ngoài ý muốn, nhiễm bệnh lây lan qua đường tình dục, nhiễm HIV/AIDS và bị xâm hại tình dục.

Hãy thay đổi cách nhìn nhận về giáo dục giới tính để luôn là người đồng hành tin cậy của trẻ em vị thành niên trong suốt quá trình trưởng thành!